Trzecie miejsca to przestrzenie poza domem i pracą, w których ludzie lubią spędzać czas. Warto żeby ten czas spędzali w instytucji kultury. Współczesny ośrodek kultury lub biblioteka idealnie nadaje się na takie miejsce. Często w małych miejscowościach, to właśnie tam ludzie mają okazję się spotykać, by wspólnie spędzić czas, wymieniać się pomysłami czy czerpać z kulturalnej oferty. W ośrodkach kultury czy bibliotekach, trzecie miejsca wprowadzają nowy wymiar interakcji społecznej. Oferują one przestrzeń do spotkań, rozmów i współpracy, tworząc atmosferę sprzyjającą wymianie pomysłów i inspiracji. To także doskonała alternatywa dla tradycyjnych miejsc spotkań, jak kawiarnie czy restauracje, a w małych miejscowościach często jedyne miejsce, gdzie ludzie mogą się spotkać. W wielu wsiach takimi przestrzeniami są świetlice wiejskie, choć przez samych mieszkańców i instytucje kultury nie są nazywane i traktowane w ten sposób.
Trzecie miejsca w ośrodkach kultury mogą mieć różną formę. Może być to kilka krzesełek i stolik z gazetami. Mogą być to wygodne kanapy i fotele, przy których znajdzie się półka z książkami lub grami planszowymi, kącik do zaparzenia kawy lub ogólnodostępne wifi. Może być to też zaprojektowana instytucja od początku jak np. bydgoskie Młyny Rothera gdzie cała przestrzeń ośrodka kultury oraz jego otoczenie zaprojektowano tak, by sprzyjała spędzeniu tam czasu. Po wejściu do budynku wszędzie można spotkać siedzącą młodzież, która poza byciem tam nie uczestniczy w niczym.
Idealną sytuacją do tworzenia warunków dla trzecich miejsc są te instytucje, gdzie rodzice czekają na swoje dzieci będące na zajęciach. W nie jednym ośrodku kultury siedzą oni na korytarzach (o ile w ogóle jest gdzie usiąść) nie mając dostępu do zamkniętej w tych godzinach szatni. Zważając na to, że ludzie już są warto zapewnić im dobre warunki do przebywania w ośrodku kultury.
Trzecie miejsca mogą być też sezonowe. To na przykład w miesiącach letnich wystawione leżaki przed ośrodkiem kultury, gdzie ludzie mogą usiąść. To przestrzenie często współtworzone z ludźmi tak jak to miało miejsce w tym roku przy Gminnym Centrum Kultury w Gródku, gdzie młodzież podczas serii warsztatów stworzyła „Gdybylandię” – przestrzeń na tarasie ośrodka kultury, w której znalazły się meble z palet. Podobnym projektem jest „Strefa Wolnych Myśli” przygotowana przez Siemiatycki Ośrodek Kultury.
Ważnym, chyba najważniejszym w tworzeniu w instytucji kultury trzeciego miejsca jest mentalność kadry tam pracującej. Jeżeli pracownicy nie są gotowi na to, by w ośrodku kultury taka przestrzeń istniała, to lepiej jej nie tworzyć. Mimo zapewnienia warunków przestrzennych ludzie szybko wyczują niechętne nastawienie pracowników, którzy mogą dawać wyraz swojego niezadowolenia, że ktoś przebywa w ośrodku kultury w czasie gdy nie odbywają się żadne wydarzenia lub zajęcia. Choć może to brzmieć niedorzecznie, to niestety takie rzeczy się wciąż zdarzają.
Jak stworzyć trzecie miejsce w instytucji kultury?
Trzecie miejsce można stworzyć przy naprawdę nie dużym nakładzie finansowym. Bardziej chodzi tu o danie miejsca ludziom i odpowiednie komunikowanie, że takie przestrzenie funkcjonują. Do przygotowania czasami wystarczy drobne wygospodarowanie przestrzeni i użycie tego, co ma w zasobach instytucja kultury. Kilka krzeseł, stoli, książki, gry planszowe, kawa i herbata na sam początek starczy. Z biegiem czasu można rozbudowywać i wyposażać taką przestrzeń lub zapraszać do jej tworzenia odbiorców działań jednostki. Przy tworzeniu tego typu przestrzeni trzeba pamiętać, że należy o nie też dbać. Brudny expres do kawy, pomazane gazety czy książki lub brudne stoliki i fotele raczej wpłyną negatywnie na postrzeganie instytucji i zniechęcą mieszkańców do jej odwiedzania. Choć trzecie miejsca głównie kojarzą się z bibliotekami, to ośrodki kultury są idealnymi miejscami, by takie miejsca tworzyć. Nie ma znaczenia tu wielkość miejscowości, w której się działa, wręcz mieszkańcy mniejszych miast oraz wsi bardziej potrzebują takich przestrzeni.
O siemiatyckiej Strefie Wolnych Myśli przeczytacie tutaj
fot. Trzecie Miejsce w Milanowskim Centrum Kultury
