Książka nie jest jedynie domeną bibliotek. Działania związane z literaturą prowadzi wiele ośrodków kultury. Jedynym z takich działań jest punkt bookcrossingowy – czyli miejsce, gdzie bezpłatnie można wymieniać książki. W odróżnieniu od biblioteki miejsca te nie wymagają kart ani zwrotu właśnie tam, skąd się książkę wzięło.
Bookcrossing to praktyka pozostawiania książek w miejscach publicznych dla innych do znalezienia, czytania i ponownego „uwolnienia”. Ma to sprawić by „uwięzione” książki nie zalegały na półkach domowych. W celu ułatwienia tej wymiany w przestrzeni publicznej powstają specjalne regały. W Białymstoku są to szafy w kształcie śledzi, w Choroszczy drewniane budki na jednej nodze, zaś w Ustroniu specjalnie wydrążony pień drzewa. Z tej formy wymiany korzysta bardzo dużo osób. Takie punkty są w większości bibliotek.
Takie miejsca powstają też w coraz większej liczbie domów kultury. Punkt nie zawsze jest samym regałem. Czasami jest on połączony ze strefą relaksu. Daje to możliwość czytania na miejscu osobom, które na przykład czekają na dzieci korzystające z działań artystycznych. Punkt wymiany książek może być też mobilny. Tak robi to Wojewódzka Biblioteka w Krakowie, która ma „Lotną czytelnie” czyli wózek rowerowy z książkami, który jeździ po mieście. Miejski Ośrodek Animacji Kultury na niektóre wydarzenia zabiera swój regał.
Co jest ważne w organizacji takiego punktu?
- Trzeba go pilnować i systematycznie robić na nim porządek. Często osoby zostawiają nieporządek po przeglądaniu książek. Czasami zdarza się tak, że ludzie traktują to jako miejsce pozbycia się książek i zostawiają tam kilogramy makulatury.
- Punkt powinien być opisany, tak żeby ludzie wiedzieli że mogą książkę wziąć lub zostawić.
- Powinien być umieszczony w miejscu widocznym i ogólnodostępnym. Jeżeli jest częścią strefy relaksu lub pracy, warto ustawić go tak, by osoby nie korzystające z tej strefy mogły swobodnie do niego dotrzeć.
- Aby zacząć, pierwsze książki można pozyskać z biblioteki. Często mają one egzemplarze, których nie wykorzystują w codziennej pracy.
- Zamieścić informacje o punkcie na stronie ośrodka kultury.
Jakie korzyści niesie działalność bookcrossingowa w ośrodku kultury?
Korzyści dla Ośrodka Kultury
Wprowadzenie punktu bookcrossingu do ośrodka kultury może przynieść wiele korzyści zarówno dla instytucji, jak i dla społeczności lokalnej. Oto kilka z nich:
- Promowanie czytelnictwa: Bookcrossing to doskonały sposób na promowanie czytelnictwa wśród gości instytucji.
- Tworzenie społeczności: Ludzie, którzy uczestniczą w tej praktyce, mają możliwość spotkania się w ośrodku kultury, co sprzyja integracji społecznej.
- Wspieranie kultury lokalnej: Poprzez umieszczanie książek w ośrodku kultury, można promować literaturę lokalną i wspierać miejscowych autorów.
- Zachęta do odwiedzania ośrodka kultury: Obecność punktu bookcrossingu może sprawić, że ośrodek kultury stanie się bardziej atrakcyjnym miejscem dla uczestników. Niektórzy ludzie przyjdą tylko po to, żeby zostawić książkę. Przy okazji mogą poznać ofertę ośrodka lub być zaproszonym do współpracy.
Takie działanie często nie wymaga nawet nakładów finansowych, co sprawia że jest to naprawdę dobra forma rozszerzenia oferty instytucji kultury.
fot. Mobilny punkt Bookcrossingowy MOAK-u w Wasilkowie